Start  ›  Biblioteczka oliwska  ›  Wycinki  ›  Festiwal muzyki organowej w katedrze oliwskiej  ›

PAŃSTWOWA OPERA I FILHARMONIA BAŁTYCKA
w  G d a ń s k u


Wtorek 11 lipca 1961 - Godzina 20


F  E  S  T  I  W  A  L

MUZYKI ORGANOWEJ
W KATEDRZE
OLIWSKIEJ


gra


                            Bronisław
R  U  T  K  O  W  S  K  I
(Kraków)

Początkiem i zakończeniem programu są utwory organowa muzyki francuskiej. Na przełomie w. XIX i XX Francja stała się ośrodkiem rozkwitu nowoczesnej twórczości organowej i wirtuozowstwa organowego. Wielką tu rolę odegrał Ch. W. WIDOR (1845-1937), wybitny kompozytor nie tylko muzyki organowej, znakomity organista kościoła St. Sulpice w Paryżu i świetny pedagog. Symfonie organowe Widora stanowią kartę w rozwoju wirtuozowskiego stylu organowego.

L. BOELMANN (1862-1897) - alzatczyk - autor wielu utworów na organy, znany jest dzięki swojej popularnej Suicie gotyckiej.

J. S. BACH i G. F. HAENDEL - to dwie genialne, odmienne postacie twórcze, żyjące w jednym czasie. Haendel to przede wszystkim twórca wielkich, monumentalnych oratoriów i oper. Wśród jego muzyki instrumentalnej poważne miejsce zajmują koncerty na organy, pisane przez niego jako muzyka antraktowa przy wykonywaniu jego wielkich oratoriów. Pastorale

J. S. BACHA - to swego rodzaju unikat w twórczości organowej tego kompozytora. Tak formą swoją (3 części) jak i stylem (elementy muzyki włoskiej) różni się ten utwór od innych dzieł Bacha. Chorał „Baranku Boży" jest przykładem szeroko rozbudowanej Fantazji chorałowej, często przez Bacha uprawianej.

Twórca muzyki programowej, największy pianista — wirtuoz W. XIX L. LISZT tworzył również i na organy. Jego utwór ,,Salve Regina" stanowi parafrazę melodii gregoriańskiej, parafrazę w stylu muzyki romantycznej.

Proogram

L.  BOELMANN (1862-1897)
          - Menuet z Suity gotyckiej

G. F.  HAENDEL (1685-1759)
          - Koncert F-dur: Allegro - Andante
                                     Adagio - Allegro

J. S.  B A C H (1685-1750)
          - Pastorale F-dur: Pastorale - Adagio
                                        Allegro
          - Chorał „Baranku Boży"

F.  LISZT (1811-1886)
          – „Salve Regina"

Ch. W.  WIDOR (1845-1937)
          – Toccata F-dur

Kierownictwo muzyczne
prof. BRONISŁAW   RUTKOWSKI


BRONISŁAW RUTKOWSKI (ur. w 1898 r. w Komajach na Wileńszczyźnie) - profesor, kierownik katedry organów i rektor Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Krakowie. Studia muzyczne odbywał w Konserwatorium w Piotrogrodzie (Leningrad) u prof. J. Hahdschina, w Warszawie u prof. M. Surzyńskiego i w Paryżu u prof. L. Vierne'a.

W r. 1926 został mianowany profesorem Konserwatorium Warszawskiego, gdzie pracował nieprzerwanie do wybuchu wojny. W r. 1946 podjął pracę pedagogiczną i artystyczną w Krakowie.

Był jednym z założycieli i prezesem Stow. Miłośników Dawnej Muzyki w Warszawie, oraz Towarzystwa Wydawniczego Muzyki Polskiej, organizatorem i dyrektorem Muzycznego Ogniska Wakacyjnego Liceum Krzemienieckiego. Przed wojną redagował „Muzykę Polską“ i „Gazetkę Muzyczną", po wojnie - „Ruch Muzyczny".

Jest autorem licznych audycji radiowych z zakresu upowszechnienia muzyki i rozśpiewania młodzieży. Jest również autorem zespołowych utworów wokalnych i opracowań muzyki dla sztuk teatralnych.

Jako organista koncertował w Polsce i zagranicą (Wiedeń, Budapeszt, Szeged, Bruksela, Frankfurt n / Menem, Belgrad, Mediolan, Brescia, Moskwa, Stalino, Wilno).

Posiada odznaczenia: Order Virtuti Militari V kl., Złoty krzyż zasługi, Krzyż Kawalerski i Krzyż Komandorski Orderu „Od. rodzenia Polski", Nagrodę m. Krakowa za rok 1960, Złotą Odznakę m. Krakowa.

Organy katedry oliwskiej zaliczane są do ciekawszych i piękniejszych organów, jakie zbudowano w Europie w okresie wielkiego rozkwitu budownictwa tego bardzo złożonego instrumentu - w wiekach XVII i XVIII. Katedra oliwska posiada dwa organy: małe, w pobliżu głównego ołtarza i wielkie - na głównym chórze nad drzwiami frontowymi. Obecnie małe organy dołączone są za pomocą kabli elektrycznych do organów wielkich i oba te instrumenty stanowią całość.

Projektantem i budowniczym organów oliwskich był Jan Wulf, syn organmistrza z Ornety, (Warmia) który w trakcie budowy tego instrumentu wstąpił do zakonu cystersów, przybierając imię Michała.

Małe organy zostały zbudowane przed rokiem 1763, wielkie zaś były budowane przez brata Michała w ciągu lat 25-ciu, od 1763 do 1788 r. i nie zostały przez niego wykończone. Były one następnie przez różnych organmistrzów niejednokrotnie uzupełniane, przerabiane i remontowane (ostatni remont w r. 1957) – nie straciły one jednak charakteru, instrumentu, zapoczątkowanego przez brata Michała Wulfa.

Obecnie organy katedry oliwskiej posiadają 101 głosów (87 w wielkich organach i 14 w małych); mają one 4 klawitury ręczne (4 manuały) i jedną nożną (pedały). O wartości artystycznej tego instrumentu decyduje jednak nie ilość głosów lecz jakość brzmienia tak poszczególnych głosów jak i ich łączenie, zestawienie.


Początek strony.