Druga wojna światowa dobiega końca. Od początku roku 1945, na obu frontach, armia hitlerowska pod naporem przeciwników musi się cofać. Na froncie wschodnim III Rzesza stawia nieraz rozpaczliwy opór potężnym zgrupowaniom armii sowieckiej. Mają one zdecydowaną przewagę liczebną, ale górują także posiadanym uzbrojeniem oraz zaopatrzeniem w środki bojowe. Zepchnięte siły niemieckie skupiły się w rejonie Gdyni i Gdańska, tworząc okrężną linię obrony. W tej enklawie, oprócz miejscowej ludności cywilnej, zebrała się ogromna liczba uciekinierów z terenów Prus Wschodnich. Pod względem militarnym sytuacja jest katastrofalna.

Przebieg działań bojowych przedstawiam skrótowo, opierając się na danych zawartych w artykule [3] "Die Schlacht um Danzig 1945" , jaki ukazał się w periodyku "Unser Danzig" w roku 1981. Zachodni i południowy odcinek linii obrony w pierwszej części marca nie podlegał gwałtownemu naciskowi, bo Kolbudy zostały zajęte 17. marca, Złota Karczma 23, zaś Emaus i Brentowo dopiero 25. Marszałek Konstanty Rokossowski, dowodzący II Frontem Białoruskim, w dniu 24. marca 1945 wydał odezwę do wojskowych niemieckich, która w postaci ulotek była rozrzucana z samolotów.

Tekst ten zachęcał do natychmiastowego zaprzestania obrony, a poddającym się gwarantował życie oraz zachowanie prywatnego mienia.

Okrążone zgrupowanie niemieckie, mimo beznadziejności swej sytuacji, nie skapitulowało; także poszczególni wojskowi oporu nie zaniechali, bo groziło to natychmiastową egzekucją dezertera. Walki trwały więc nadal i stopniowo zbliżały się do centrum Gdańska. Po zajęciu Sopotu (co nastąpiło wieczorem 23. marca) - w dniu