Fundatorami nagrobka wykonananego z marmuru, piaskowca i alabastru byli Mikołaj i Justyna Kos.
Jest on najprawdopodobniej dziełem Wilhelma van den Blocka, który w latach 1584-1620 pracował głównie w Gdańsku. Artysta urodził się około 1550 roku w Mechlen we Flandrii i zmarł w dniu 21.01.1628 roku w Gdańsku. Pochowany został w kościele Najświętszej Marii Panny.
Na nagrobku po lewej pierwsza klęcząca postać to Mikołaj Kos w zbroi, który zmarł w dniu 25.11.1599 roku w Skuczynie i pochowany został w klasztorze w dniu 19.01.1600 roku.
Następna klęcząca postać to syn Andrzej - zmarł 24.02.1618 roku (dostawiona po 1618 roku).
Po prawej stronie klęczy żona Justyna z rodu Konarskich zmarła w 1631 roku i obok niej synek Jan, który zmarł w 1581 roku.
Syn Feliks opat pelpliński zmarł 01.04.1618 roku i w dniu 15.05.1618 został pochowany w Oliwie (Jego płyta nagrobna znajduje się w nawie głównej).
Na rogach grobowca ustawiono cztery obeliski.
Na ściankach bocznych i przedniej
nagrobka umieszczono głowy aniołów i herby wśród których widnieją na ściankach bocznych herby Kosów i Konarskich.
Mikołaj Kos był również jednym z dobrodziejów klasztoru oliwskiego.
Po zniszczeniu klasztoru przez gdańszczan w 1557 roku ofiarował w sumie 1900 florenów (w tym 1000 florenów przeznaczone było na odbudowę organów).
Pierwotnie nagrobek Kosów stał w nawie głównej przy jej południowej ścianie.
W aktualne miejsce przeniesiony został w 1835 roku by zwiększyć powierzchnię ławek w nawie głównej.
M. Kilarski, F. Mamuszka, J. Stankiewicz, Oliwa (wykaz zabytków wg stanu z grudnia 1956 r.):
Rokokowe drzwiczki w wejściu na emporę organową. Przy zachodniej ścianie złączony z dwu, renesansowy grobowiec Kosów - opata Feliksa oraz Mikołaja z rodziną; na prostokątnej płycie klęczące postacie naturalnej wielkości Mikołaja (†1599), Justyny z Konarskich (†1631, siostry opata Dawida) oraz synów: Andrzeja (†1618) i Janka (†1581). Wyżej, na marmurowej nadbudowie, w alabastrowym reliefie Feliks Kos (†1618), opat pelpliński pod figurą Ukrzyżowanego. Figury, herby na płycie i cokole (8 + 2) - polichromowany piaskowiec. Kolumny, cokół z płyt z napisami (jedna rozbita) - marmur. Uchodzi za dzieło Wilhelma van der Blocka z ok. 1620 r.
Ks. K. Mirynowski, Katedra w Oliwie, Gdańsk 1947 rok:
Po wyjściu z kaplicy wracamy do kościoła i przechodząc poprzecznie nawę główną w lewym kierunku, stajemy przed pomnikiem rodziny Kossów, dobrodziejów kościoła, którzy między innymi złożyli 1000 guldenów na nowe organy. Twórcą pomnika jest Wilhelm von Blocke, z roku 1620, w stylu późnego renesansu, z piaskowca i kolorowego marmuru. Na podstawie wspartej na kolumnach klęczy: Mikołaj Koss, jego żona Justyna z domu Konarska, w charakterystycznym stroju, syn Andrzej i maleństwo Janek, sandałek spada mu z nóżki. Dalej i wyżej to opat, który przybył na wizytację z Pelplina, zimarł w Oliwie i tutaj został pochowany. Jego płyta nagrobka znajduje się w nawie głównej między rzędami ławek. Mały Janek Koss jest właśnie tym przyszłym opatem.
|
 Nagrobek rodziny Kosów. Zbiory prywatne.
 Nagrobek rodziny Kosów. Zbiory prywatne.
 Nagrobek rodziny Kosów. Internet: www.bildinex.de.
|