Start  ›  Ulice  ›  Cystersów  ›  Klosterstraße 15  ›

NID Oddział w Gdańsku: Karta biała. Szafarnia - ob. siedziba Kurii Biskupiej ul. Cystersów nr 15. Rok wykonania karty: 1991 (J. Radowska-Potylicka, A. Kunicka).

NID Oddział w Gdańsku: Karta biała. Stary Pałac Opacki - ob. Instytut Budownictwa Wodnego PAN i sale ekspozycyjne Muzeum Narodowego ul. Cystersów nr 15A. Rok wykonania karty: 1991 (J. Radowska-Potylicka, A. Kunicka).


Fragment kolorowego planu Gdańska (Oliva, Klosterstraße) z 1933 roku.
Z kolekcji Biblioteki Uniwersytetu Chicago.




Po lewej nr 11 i po prawej Szafarnia (15). Około 1900 roku.
Internet: www.bildindex.de.



Szafarnia. Około 1905 roku.   Zbiory Krzysztofa Gryndera.


Szafarnia z lotu ptaka. Lata 30 XX wieku.
Zbiory Mirosława Piskorskiego.


M. Kilarski, F. Mamuszka, J. Stankiewicz, Zabytki miasta Gdańska, Oliwa (wykaz zabytków wg stanu z grudnia 1956 r.), Gdańsk 1957:

SZAFARNIA (ul. Cystersów 15). Przypuszczalnie z XV w.; budynek pierwotnie dłuższy ku północy, dwukondygnacyjny, później nieco podwyższony. Wnętrze niemal całkowicie przebudowane w czasach późniejszych, jedynie w parterze, w części południowej, zachowała się sala ze sklepieniami gotyckimi wspartymi na 1 filarze. Na ścianach ślady dawnych, obecnie zamurowanych gotyckich otworów okiennych i portalowych. Nad oknami parteru od strony wschodniej ślady gotyckiego fryzu. Spalona w 1945 r. Odgruzowanie i zabezpieczenie murów zewnętrznych w 1956 r. Budynkowi, a zwłaszcza szczytowi południowemu oraz sklepieniom grozi jednak nadal zniszczenie.



Spalomy budynek Szafarni. Widok od ul. Stary Rynek Oliwski. Fot. z 06.03.1949 roku.   Zbiory Piotra Leżyńskiego.


Spalomy budynek Szafarni. Po prawej budynek szkoły białej. Około 1957 roku.   Zbiory Krzysztofa Gryndera.


Dawna Szafarnia odbudowana w 1959 r. Fot. Robert Krygier 4. sierpnia 2011.   Pobrano z www.FotoPolska.eu.


Franciszek Mamuszka, "Kaszubi oliwscy", Gdańsk 1980,
str. 74:
(chór w Oliwie) 5 stycznia 1919 r., zespół występował już w kościele przed polskim kazaniem. Był to pierwszy po wojnie "poranek kolęd", który przygotował z chórem Franciszek Pestka, na pół zniemczony Kaszuba pełniący obowiązki organisty.
str. 77:
(1920/21) Kółko spiewaczy (Polnischer Gesangverein) - to jest Polskie Kółko Śpiewackie. Przy tym ostatnim towarzystwie podano następujący skład zarządu: Präses - Vikar Wysocki, Dirigent - Organist Pestka, Kassiererin Frau Lange, Schriftführer - Frau Borzestowska. Przy innych organizacjach również są nazwiska członków zarządów, wymienione już uprzednio. Z następnych wydań książki adresowej usunięto wykaz polskich towarzystw, pozostawiając jedynie, w roczniku 1925, Polski Chór Kościelny z jego kierownictwem: Vorsitzender: Vikar Kamiński, Edm. 2. Vorsitzerder Frl. Lange, Stanisława. Dirigent: Pestka, Franz, Organist. Schriftführer: Betlejewska, Bronisława. Kassenwart: Guzinska, Helena. Notenwart: Fräul. Nadolska Anna und Fräul. Damps Martha.
str. 95:
Pracą "Lutni" w 1923 r. kierował zarząd, wybrany 9 lutego, składający się z następujących osób: Leon Droszyński - prezes, Bronisław Płuszkiewicz - zastępca, Stefania Lange - sekretarz, Bronisława Betlejewska - zastępca sekretarza, Ossowski - skarbnik, (Teodor) Kupper - zastępca bibliotekarza, Pułczyńska (Łucja) - bibliotekarka, Bratkowa (Marta) i Kreft (Jan) - ławnicy, Franciszek Pestka - dyrygent.
str. 98:
(1924) Zabrakło jednak "Lutni" dyrygenta, gdyż organista F. Pestka popadł w konflikt z organizatorami śpiewactwa i porzucił dyrygenturę.
str. 103:
W roku 1925 zawiesiła najprawdopodobniej swoją działalność tak żywotna poprzednio oliwska "Lutnia". Zamiast niej pojawił się w Oliwie "Polski Chór Kościelny". Przyczyną tej zmiany mógł być brak dyrygenta - bolączka wszystkich chórów polskich w Wolnym Mieście. W nowym, związanym z kościołem zespole powrócił do pałeczki dyrygenta skłócony z "Lutnią" F. Pestka.

Zygmunt Iwicki, "Kronika Oliwska od 1945 do 1979 roku", Gdańsk 2016 r.,:

str. 54 (1959):
Z nastaniem wiosny przystąpiono do odbudowy ruin dawnego budynku poklasztornego przy ul. Cystersów 15, zniszczonego przy końcu wojny, a dotychczas nieodbudowanego z powodu sprzeciwu władz państwowych, które zamierzały ten obiekt przeznaczyć na cele świeckie. W końcu Kuria Biskupia uzyskała pozwolenie na odbudowę z przeznaczeniem tego gmachu na biura Kurii Biskupiej, mieszkania dla biskupa-sufragana oraz księży parafialnych.

str. 69 (1962):
W czerwcu bież. roku został oddany do użytku dom odbudowany staraniem Kurii Biskupiej, zamykający czworobok zabudowań po stronie południowej katedry, a stojący przy ul. Cystersów pod nr 15. Dom ten spalony w czasie działań wojennych leżał w gruzach aż do roku 1960. Do tego czasu nie było pozwolenia, ani środków na jego odbudowę. Władze państwowe wreszcie, gdy nie było innych reflektantów na jego odbudowę, udzieliły pozwolenia Kościołowi, który przed wojną zawiadywał tym domem i w części go używał na mieszkania dla służby kościelnej. Różne koleje losu i przeznaczenia przechodził ten dom w historii swego istnienia. Za czasów zakonu Cystersów mieściła się w nim kolejno apteka, drukarnia a w ogóle był on domem gospodarczym, zwanym „Szafarnią”. Po kasacie Zakonu urządzono w nim szkołę pod zarządem państwowym na piętrze, parter zaś pozostawiono parafii oliwskiej. Obecnie w domu tym, odbudowanym, mieszczą się na parterze biura Kurii Biskupiej i obszerna sala zebraniowa oraz kancelaria parafialna. Pierwsze piętro przeznaczone jest na mieszkanie ks. bp. Ordynariusza i ks. bp. sufragana. Drugie piętro składające się z 11 pokoi oddano parafii katedralnej jako mieszkania dla proboszcza i wikariuszy. Południowy szczyt drugiego piętra zarezerwowano na mieszkanie dla kanclerza Kurii Biskupiej. Parafia opróżniła przez swoją przeprowadzkę do odbudowanego gmachu, resztę zajmowanych pomieszczeń w domu Seminarium Duchownego, które odtąd będzie już wyłącznym gospodarzem całego domu. Lokale w nowej siedzibie Kurii Biskupiej i plebanii wyposażone są w nowoczesne urządzenia jak centralne ogrzewanie, parkiet we wszystkich pokojach i salach a na dolnym piętrze korytarze wyłożone są płytami marmurowymi. Parafia zyskała przy tej zamianie odpowiednie pomieszczenia na biuro parafialne (3 pokoje), a plebania jest bardziej funkcjonalna i obszerniejsza niż w starym gmachu poklasztornym. Urządzenie nowej plebanii i kancelarii parafialnej oraz mieszkań dla księży wikariuszy pociągnęło za sobą znaczne koszty, na które parafia chętnie się zdobyła.

Zobacz:

Adam Kromer, Szafarnia, www.Trojmiasto.pl

StaraOliwa.pl, fragmenty:
Anna Onoszko z Lisińskich: Urodziłam się w 1933 roku Pod Bocianem. W Oliwie mieszkam od 1934 roku.

Na tym zdjęciu widać ponad czterdziestu uczniów polskiej szkoły senackiej w Oliwie. To były dwie klasy. Zdjęcie to wykonano prawdopodobnie w 1939 roku. Przy drzwiach stoi nauczycielka Anna Gackowska, wychowanka znanej szkoły żeńskiej w Kościerzynie. Uczyła rysunku, historii, a w niższych klasach wszystkich przedmiotów.





Mieszkańcy w 1899 roku (Kirchenstraße 15, Schulhaus):
Jaenger, Friedrich, dyrektor szkoły.
Krause, Clemens, nauczyciel.
Poddig, Emilie, wdowa.
Poddig, Johanna, panna, nauczycielka.
Rückwart, Anton, nauczyciel.
Szalkowski, Olga, panna, nauczycielka.


Schule Gemeinde Oliva. Książka adresowa z 1899 roku.
Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.


Katholische Schule. Książka adresowa Sopot-Oliwa z 1901 roku.
Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.


Katholische Schule. Książka adresowa Sopot-Oliwa z 1902 roku.
Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.


Katholische Schulgemeinde. Książka adresowa Sopot-Oliwa z 1903 roku.   Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.


Katholische Schulgemeinde. Książka adresowa gminy Oliwa z 1909 roku.   Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.



Katholische Schulgemeinde. Książka adresowa gminy Oliwa z 1910 roku.   Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.



Katholische Schule. Książka adresowa gminy Oliwa z 1913 roku.
Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.


Katholische Schule. Książka adresowa gminy Oliwa z 1914 roku.
Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.


Katholische Schule zu Oliva. Książka adresowa gminy Oliwa z 1915 roku.   Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.


Katholische Schule zu Oliva. Książka adresowa gminy Oliwa z 1916 roku.   Zbiory Mirosława Piskorskiego.

Książka adresowa z 1920-1921 roku (Kirchenstraße 15):
Bialkowski, Oskar, ogrodnik cmentarny (Friedhofsgärtn.).
Künemund, Josepha, nauczycielka (Lehrerin).
Liedtke, Rosalie, służba szkolna (Schuldienerin).
Müller, Walter, zakrystan (Küster).
Pestka, Franz, organista (Drganist).
Pioch, Johann, utrzymanie prywatne (Privatier).
Riebandt, Johannes, rektor.
Riebandt, Magda, studentka (Studentin).
Riebandt, Max, student.


Ślub Johannes Hallmann (Ludolfiner Straße 19) z Johanna Riebandt.   Olivaer Zeintung nr 132 z 09. 06. 1920 r.


Frau M. Riebandt. Elisabeth-Frauen-Vereins Oliva.   Olivaer Zeintung nr 159 z 11. 07. 1923 r.


Senat der Frein Stadt Danzig. Książka adresowa gminy Oliwa z 1925 roku.   Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.


Freie Stadt Danzig. Książka adresowa z 1926 roku.
Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.


Freie Stadt Danzig. Książka adresowa z 1927 roku.
Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.


Freie Stadt Danzig. Książka adresowa z 1928 roku.
Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.


Freie Stadt Danzig. Książka adresowa z 1929 roku.
Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.


Freie Stadt Danzig. Książka adresowa z 1931 roku.
Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.


Freie Stadt Danzig. Książka adresowa z 1933 roku.
Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.


Franziska Miotk. Fryzjerka. Olivaer Nachrichten z 29. 04. 1909 r.
Zbiory www.Polona.pl.





Warter Müller.   Olivaer Zeintung nr 195 z 21. 08. 1920 r.


Warter Müller. Podziękowania noworoczne, Olivaer Zeitung nr 306 z 31. 12. 1928.

Warter Müller (książki adreswoe: 1914-1939):

1914-1927 - Küster,
1928-1937 - Domküster bei den Kathedrale,
1937-1939 - Elektriker u Domküster bei den Kathedrale.
Kościelny w Oliwie (1913 - 1938), w 1952 roku wyemigrował z Oliwy, zmarł w 1955 roku w Bawarii. Był autorem wielu fotografii przedstawiających Oliwę w tym Katedrę Oliwską:



Warter Müller. Książka telefoniczna z 1925 roku.
Zbiory Mirosława Piskorskiego.




W 1901 roku letników przymowli: Korioth (Joseph), Janger (Friedrich), Kirchenstraße 15 (Olivaer Nachrichten, 1901).

W 1902 roku letników przymował Plohman (Franz) - 1 osobę, Kirchenstraße 15 (Olivaer Nachrichten, 1902).



1908 - 1927 - Johannes Riebandt. Rektor szkoły katolickiej.


W 1909 roku letników przyjmował Riebandt (6 osób).



Katholische Schulvorstand. Książka adresowa gminy Oliwa z 1920-1921 r.
Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.






Koncerty organowe (zamawianie) - Kuria Biskupia. Muzeum Diecezjalne, ul. Cystersów 15. Gdańsk-Oliwa Informator Turystyczny, Gdańsk 1981 rok.   Zbiory Piotra Leżyńskiego.


Katholische Schule. Książka adresowa z 1934 roku.
Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.


Katholische Schule. Książka adresowa z 1935 roku.
Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.


Katholische Schule. Książka adresowa z 1936-1937 roku.
Zbiory Pomorskiej Bobloteki Cyfrowej.


Senat der Freien Stadt Danzig. Książka adresowa z 1937-1938 roku.   Zbiory Piotra Mazurka.


Senat der Freien Stadt Danzig. Książka adresowa z 1939 roku.
Zbiory Krzysztofa Gryndera.


Staatl Grund-besitzverwaltung. Książka adresowa z 1940-1941 roku.   Zbiory TPG Strefa Historyczna WMG.


Deutsches Reich Abwicklungsstelle d ehem Staatl Grund-besitzverwaltung. Książka adresowa z 1942 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Początek strony.